Thời gian tới Bộ Tài chính sẽ đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách thuế liên quan đến bất động sản, đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, đảm bảo tính thống nhất liên quan đến tài sản và đặt trong tổng thể cải cách hệ thống chính sách thuế giai đoạn 2021-2030.

Chính sách thuế, phí, lệ phí bao quát đầy đủ các khoản thu

          Bộ Tài chính cho biết, theo quy định hiện hành, hệ thống chính sách thuế, phí, lệ phí đối với bất động sản thời gian qua đã cơ bản bao quát đầy đủ các khoản thu liên quan đến bất động sản phát sinh trong cả 3 giai đoạn. Trong đó bao gồm xác lập quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản; sử dụng, khai thác bất động sản và chuyển nhượng bất động sản. Việc thực hiện các chính sách này trong thời gian qua đã góp phần tăng cường quản lý nhà nước đối với đất đai, góp phần khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả, tạo nguồn thu nhập ổn định cho NSNN.

          Cụ thể, trong quá trình sử dụng, khai thác bất động sản, Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp (SDĐPNN) hiện hành quy định thuế lũy tiến đối với đất ở (kể cả đất nền, đất xây dựng nhà biệt thự, nhà liền kề, nhà phân lô) để đánh thuế cao đối với trường hợp có nhiều nhà đất. Cụ thể là 0,03% đối với phần diện tích trong hạn mức, 0,07% đối với phần diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức và 0,15% đối với phần diện tích vượt trên 3 lần hạn mức. Trường hợp có nhiều thửa đất ở trong cùng tỉnh, TP phải cộng tổng diện tích các thửa đất ở chịu thuế để xác định theo biểu thuế lũy tiến từng phần nêu trên trên đối với phần diện tích đất vượt hạn mức.

          Bộ Tài chính khẳng định, quy định này không chỉ góp phần tăng cường quản lý nhà nước về đất đai mà còn khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ, qua đó phát triển thị trường bất động sản minh bạch, bền vững. Tuy nhiên, theo đánh giá hiện thuế suất tại biểu thuế SDĐPNN hiện hành còn thấp, trong khi đó pháp luật thuế hiện hành chưa điều tiết đối với nhà trong quá trình sử dụng.

          Mới đây, tại Hội nghị phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh và bền vững do Thủ tướng Phạm Minh Chính  chủ trì cuối tuần trước, Bộ Tài chính cho biết, đối với thuế thu nhập đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản (áp dụng đối với cả cá nhân và tổ chức) thì mức thuế suất đã được quy định tại các Luật thuế TNDN, TNCN. Theo đó, mức thuế suất thuế TNDN 20% trên thu nhập được áp dụng đối với tổ chức, DN có thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản; DN không được bù trừ lãi từ hoạt động bất động sản với lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh và không áp dụng chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với chuyển nhượng bất động sản.

          Đối với cá nhân chuyển nhượng bất động sản áp dụng mức thuế suất 2% trên giá bán từng lần. Trường hợp không xác định được giá bán hoặc giá bán ghi trên hợp đồng thấp hơn mức giá do UBND tỉnh quy định, thì giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế áp dụng theo mức giá do UBND tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng.

          Một vấn đề khác liên quan đến thị trường bất động sản đó là công tác quản lý giám sát thị trường trái phiếu DN (TPDN). Theo Bộ Tài chính, thời gian qua, khi thị trường có dấu hiệu tăng trưởng nóng, Bộ thường xuyên có các đánh giá việc triển khai các quy định về phát hành TPDN để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh khung khổ pháp lý phù hợp. Bộ Tài chính cũng đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, trên cơ sở đó có văn bản chấn chỉnh hoạt động phát hành của các DN.

          Trong các tháng đầu năm 2022, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã phối hợp với cơ quan điều tra trong vụ việc Tập đoàn Tân Hoàng Minh. Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đơn vị chức năng lập danh sách kiểm tra các DN bất động sản, xây dựng có khối lượng phát hành trái phiếu lớn, không rõ mục đích, không có tài sản đảm bảo, hệ số dư nợ TPDN riêng lẻ cao gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu, có tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân nắm giữ trái phiếu cao.  

Đảm bảo tính thống nhất của chính sách thuế liên quan đến tài sản

          Mặc dù vậy, thực tế cho thấy thời gian qua đã phát sinh tình trạng DN, cá nhân hoạt động chuyển nhượng bất động sản nhưng kê khai giá trong hồ sơ khai thuế thấp hơn nhiều so với  thực tế mua bán nhằm giảm số thuế phải nộp, gây thất thu NSNN. Để tăng cường hiệu quả quản lý, chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, Bộ Tài chính đã và đang phối hợp với UBND các tỉnh, TP và chỉ đạo tăng cường phối hợp, trao đổi, cung cấp thông tin cho cơ quan thuế; chỉ đạo xử lý nghiêm hành vi kê khai giá chuyển nhượng không đúng thực tế, cũng như hành vi trốn thuế; nâng cao công tác tuyên truyền, vận động người dân, DN kê khai trung thực.

          Mặt khác, thực hiện chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đang đề nghị các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức có liên quan tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện các Luật thuế (trong đó có các chính sách thuế liên quan đến bất động sản). Trên cơ sở đó cùng với kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tài chính sẽ đề xuất các giải pháp hoàn thiện chính sách thuế liên quan đến bất động sản, báo cáo cấp có thẩm quyền theo đúng tiến độ. Qua đó, đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, phù hợp với thông lệ quốc tế, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống chính sách thuế liên quan đến tài sản và đặt trong tổng thể cải cách hệ thống chính sách thuế giai đoạn 2021-2030.

          Riêng với giải pháp phát triển thị trường TPDN bất động sản, tại hội nghị phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, bền vững diễn ra cuối tuần trước, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, để thị trường phát triển TPDN bất động sản minh bạch hơn, thì việc xử lý cũng phát sinh tâm lý lo ngại cho nhà đầu tư và DN phát hành trái phiếu, thậm chí có thể gây đứt gẫy thị trường. Do vậy, các chính sách đối với thị trường TPDN và thị trường bất động sản cần được thực hiện đồng bộ. Trong đó tập trung nâng cao chất lượng hoạt động của DN bất động sản để đảm bảo khả năng trả nợ (của cả tín dụng ngân hàng và TPDN).

          Cụ thể, đối với việc phát triển thị trường TPDN,  Bộ Tài chính đề nghị tập trung vào các giải pháp về hoàn thiện chính sách, tăng cường quản lý giám sát thị trường, nâng cao chất lượng hàng hóa, cải thiện chất lượng dịch vụ của các tổ chức cung cấp dịch vụ. Đối với lĩnh vực bất động sản, để thị trường phát triển ổn định, lành mạnh, Bộ Tài chính kiến nghị việc rà soát, sửa đổi các chính sách pháp luật liên quan gồm Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản để tạo khung pháp lý, tăng cường hiệu quả quản lý thị trường. Bộ Xây dựng và các địa phương giám sát chặt chẽ các hoạt động cấp phép xây dựng, đấu giá đất, giao dịch bất động sản...

Nguồn: Thuế nhà nước.